Lasforum

Las processen en las apparaten => Elektronica => Topic gestart door: Bobbes op 31 december 2016, 14:52:04

Titel: Reparatieverslag 200 Amp ac/dc machine van Italiaanse makelij
Bericht door: Bobbes op 31 december 2016, 14:52:04
De machine is met de klacht "geen lasstroom" naar een dealer gestuurd. De monteur van de dealer vermoede dat het HF board en AC board defect zouden kunnen  zijn. De geschatte kosten van de beide printen resp. 400 en 820 euro. (excl montage) Dat is voor een hobbyist een te groot bedrag en dus is de machine ongerepareerd retour gekomen. Natuurlijk is het ontzettend jammer om een dergelijke machine van een A-merk zomaar weg te gooien. Het is kapitaalvernietiging en milieu onvriendelijk.

Dus maar eens kijken wat er aan de hand is. Hierbij het block diagram van de machine. Het is behoorlijk complex en echt niet eenvoudig v.w.b. de diverse electronische besturingen. Het is dus niet aan te bevelen met onvoldoende kennis en meetinstrumenten hier in te gaan spitten. Op diverse plaatsen is er een spanning van 400 Volt dc  aanwezig. Oppassen dus.

(https://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5674.0;attach=12116;image)

Even een korte beschrijving van de verschillende besturingsblokken.
Linksboven komt de 230 Volt via een inputboard binnen op het Busboard en op het Main IGBT & Power board. Het powerboard bestuurt de primaire omzetting via inverter techniek in combinatie met de Main Transformer en is tevens de lasstroom regeling. Op het busboard zit nog een AC-board. Deze bestuurt het output transistor modul. Hierin wordt bepaald of er met DC of met AC gelast wordt. Ook het puls lassen wordt hier geregeld. Het geheel wordt aangestuurd d.m.v. het controlboard en e.e.a. is zichtbaar op het Display en LED board.

De dealer gaf aan dat o.a. de HF print niet in orde zou zijn dus deze even verwijderd. Als we nu gaan meten aan de machine lopen we niet het risico dat een meetinstrument per abuis de HF spanning van zo'n 7000 volt krijgt. Dit betekent   meestal het einde van het meetinstrument. Nu 230 volt op de machine gezet en kijken wat er gebeurt. Op het Main IGBT & Powerboard gingen diverse kleine LED-jes branden ten teken dat de voedingsspanningen oké zijn. Dit type board is al eerder door mij op het Lasforum als reparatie object beschreven. Ook twee kleine LED-jes in de buurt van de grote IGBT's knipperden vrolijk erop los dus de vier grote IGBT's werden aangestuurd. Als we even goed luisteren dan hoor je steeds korte "tikken" ten teken dat de Main Transformer wordt aangestuurd. Nu de uitgangsspanning uit de Main Transformer gemeten. Deze was zeer laag, slechts een paar volt. Nu het Output Board afgekoppeld van de Main Transformer. Nu kwam er een goede  spanning van zo'n 2 x 40 volt uit. Dan zou je nu kunnen veronderstellen dat er mogelijk sluiting in het Outputboard of Output Transistor Modul zit. Eerst maar eens de grote lasstroomdioden op het Output Modul gemeten. Alles was oké. Nu het Output Transistor Modul gemeten. Ook deze was nog in orde.

(https://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5674.0;attach=12117;image)

 Nu de kleine print op het output board nader bekeken. Hierop zitten twee ontstoringsdioden (transient dioden). Deze waren beiden overleden. Hierdoor ontstond sluiting in de lasspanning. Dus beide vervangen, kosten nog geen 10 euro samen. Nu de machine opnieuw opgestart en nu hadden we een nette 54 volt open spanning. Dan zou er nu mee gelast kunnen worden.
Dan maar een electrode lastang met electrode eraan gehangen en proberen te lassen en ja dat ging prima. Daarna de HF print erin gezet en ook proberen te tig-lassen. Het lassen ging wel maar er was geen HF ontsteking aanwezig. Alleen met aanstrijken kon er een boog gestart worden. Dus was er iets mis met het HF circuit. Meten in dit circuit is lastig vanwege de hoge spanningen. Op dit HF board zit een omvormer welke de 400 Volt dc vanuit de machine via invertertechniek omzet in ruim 1000 volt. Deze print separaat gemeten en de spanning was netjes aanwezig op de uitgang. Even de draden gevolgd. Nu bleek dat op het Bus Board een relais aanwezig is welke de 1000 volt schakelt naar de RF Coil. Dit relais heeft de functie van een ompoler.

(https://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5674.0;attach=12118;image)

De functie van dit ompoolrelais moet even uitgelegd worden.
Als je DC tig last dan is de - van de lasspanning verbonden met de tig-toorts. De HF spanning moet dezelfde polariteit hebben als de lasspanning anders gaat de machine slecht starten. Bij AC lassen is het een heel ander verhaal. Bij de betere lasmerken wordt er bij AC lassen gestart met een DC spanning en met de + op de tig toorts. Dit wordt gedaan om de oxydehuid van het aluminium, welke een hoger smeltpunt heeft als het aluminium zelf, open te "breken". Zodra deze oxydehiuid open is zal er een grotere lasstroom gaan lopen en dit wordt gemeten in de machine. Zodra deze grotere lasstroom gemeten wordt zal de machine overschakelen op AC lassen. Er zijn ook machines waar dit met een vaste tijd wordt geregeld. Dus bij het starten staat er dus een + op de tig toorts. Om nu toch goed te kunnen starten moet de HF dus omgepoold worden. Dit is dus de functie van het ompool relais. Dit relais was dan ook de oorzaak dat er geen HF op de toorts kwam. De contacten waren in de loop der tijd verbrand. Relais vernieuwen en alles werkte weer naar behoren.

Als je dit verhaal nu leest dan zou je kunnen veronderstellen  dat de dealer er behoorlijk naast zit maar we moeten hier toch wat genuanceerder naar kijken. De dealer heeft vaak niet de mogelijkheid om zo gedetailleerd te gaan meten op de printen. De eigenaar van de machine wil graag vooraf een prijsopgave wat e.e.a. zal gaan kosten. Als de klant accoord was gegaan met de prijsopgave dan was ook de dealer er wel achter gekomen dat niet het HF board en AC board defect waren maar het Bus board en het Output  board. De twee printen die de dealer in eerste instantie voor deze klant besteld zou hebben en dus niet nodig had, kan hij meestal niet terugsturen. Dus hij blijft of achter met een flinke kostenpost of berekend ook deze twee printen door aan de klant. Dit wordt dus een enorme rekening. Dit soort complexe reparaties zijn niet eenvoudig voor een dealer. Hij heeft zijn best gedaan en de klant netjes voorgelicht v.w.b. de te verwachten kosten.

Als laatste punt wil ik toch nog even "zeuren" over onderhoud.
Inverters worden met hun complexe electronica en de daarbij behorende grote koelblokken tijdens het lassen flink warm. Hiervoor zit vaak achterin (soms voorin) de machine een grote ventilator. Deze moet er voor zorgen dat e.e.a. netjes koel blijft. Deze ventilator zal ongetwijfeld ook vuil en stof aanzuigen. Dus nu de machine uit elkaar is meteen even naar de ventilator gekeken.

(https://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5674.0;attach=12119;image)

Deze vervuiling (in dit geval vette aanslag) zal een ernstige belemmering zijn voor de noodzakelijke koeling.
Dus zorg ervoor dat de machine af en toe eens van binnen goed schoongemaakt wordt. Dit zal ongetwijfeld de levensduur van de machine ten goede komen.