Lasforum

Lassen algemeen => Normen => EN 1090 => Topic gestart door: Dimitri De Spiegeleer op 20 juli 2016, 14:01:50

Titel: EN1090 (lassen aan constructies in de bouwsector) : Algemene informatie
Bericht door: Dimitri De Spiegeleer op 20 juli 2016, 14:01:50
Wat is de EN1090?

Dit is een normenreeks, bestaande uit vijf delen (*), die de technische en administratieve eisen beschrijft waaraan een constructie uit staal, inox of aluminium moet voldoen.
(*): deel 4 bestaat reeds, maar is nog niet gepubliceerd. Deze handelt over dunwandige stalen elementen voor doeleinden zoals gevel- en dakbeplating.

De vier delen die wel in omloop zijn, zijn de volgende:
Deel 1: de administratieve bepalingen betreffende de conformiteit van constructieve onderdelen
Deel 2: de technische eisen voor staal en roestvast staal
Deel 3: de technische eisen voor aluminium
Deel 5: de technische eisen voor koudvervormde aluminium elementen en structuren voor doeleinden zoals dak-, plafond-, vloer- en gevelbeplating

De basis van deze norm (en van vele andere) is de Bouwproductenverordening (http://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5068.0;attach=9251).


(http://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5068.0;attach=9228;image)

Bovenstaande afbeeldingen zijn screenshots die genomen zijn van het Belgische voorblad van deze normen, maar de inhoud ervan is dezelfde in de hele Europese Unie.
Dus de informatie in dit topic is eveneens geldig voor NL!


Historiek (*)
(*): Bovenstaande datums gelden voor België, voor Nederland kan dit even schelen maar veel zal dit niet zijn...
Wie hier meer info over heeft, mag dit altijd melden (graag met bron!) en dan pas ik bovenstaande gegevens wel aan.


Voor wie is de EN1090?

Voor alle fabrikanten / leveranciers / ... , die:
en


Hoe weet ik of een constructie onder de EN1090 valt?

Eerst en vooral handelt de EN1090 uitsluitend over bouwproducten, met als definitie:
Elk product of kit dat wordt vervaardigd en in de handel wordt gebracht om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken of delen ervan, en waarvan de prestaties gevolgen hebben voor de prestaties van het bouwwerk met betrekking tot de fundamentele eisen voor bouwwerken.
Een bouwwerk is ofwel bouwkundig ofwel civieltechnisch van aard,
een kit is een bouwproduct dat door één fabrikant in de handel wordt gebracht met ten minste twee afzonderlijke componenten die gecombineerd moeten worden om in het bouwwerk te worden verwerkt.

Onderstaande vragenlijst (met dank aan RH, AVI) geeft een indicatie of een constructie of een onderdeel onder de EN1090 valt:
Indien op alle vragen positief wordt geantwoord, is CE-markering volgens EN1090 hoogstwaarschijnlijk (behoudens een enkele uitzondering) een verplichting.


Enkele voorbeelden van toepassingen die onder de EN1090 vallen

Onderstaande voorbeelden komen uit een intern document N753 dd. 24.11.2015 van de werkgroep CEN/TC 135 (de EN1090-werkgroep),
waarin een aantal voorbeelden van constructies expliciet worden onderverdeeld in al dan niet binnen het toepassingsgebied van de EN1090.
Deze voorbeelden vallen dus wel degelijk onder de EN1090:


Wat met de machinerichtlijn, PED/drukvaten, ... ?

Alle normen, richtlijnen en directives hebben hun eigen, specifiek toepassingsgebied. Er zijn echter een aantal voorbeelden waar de grens niet zo duidelijk te bepalen valt.
De ondersteunende constructies onder drukvaten en buisleidingen bijvoorbeeld, vallen wel degelijk onder de EN1090.
Walkways of roostervloeren rond machines, die achteraf erbij of errond gebouwd worden, vallen ook onder de EN1090 behalve indien deze worden "opgenomen" in de machine, en er dus nieuwe documentatie en een aangepaste risico-analyse van de machine worden opgemaakt (wat in de praktijk dus bijna nooit gebeurt).
Vragen hierrond kunnen altijd onderaan deze topic gesteld worden!


Hoe bepaal ik de uitvoeringsklasse voor staal en roestvast staal?

Eenmaal je zeker bent dat de constructie onder de EN1090 valt, bepaal je de uitvoeringsklasse aan de hand van onderstaande twee parameters (+ alle bijkomende voetnoten):

1: De gevolgklasse of Consequence Class (CC)

2: Het type van belasting: statisch of dynamisch

(http://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5068.0;attach=9229;image)

3: Bijkomende voetnoten:

Indien EXC1 is gespecificeerd voor een constructie, dan dient EXC2 toegepast te worden voor volgende types van componenten:

Bovenstaande tabel en voetnoten komen uit de Eurocode EN 1993-1-1 Annex C. Voor elk land binnen de Europese unie waar een dergelijke constructie terechtkomt, moet er gekeken worden of de nationale bijlage van de Eurocodes geen speciale eisen voorschrijft. Een deel van de Eurocodes mag slechts gebruikt worden indien deze vergezeld wordt van een nationale bijlage. Dit is daarom een belangrijke controle voor buitenlandse opdrachten.


Hoe bepaal ik de uitvoeringsklasse voor aluminium?
Nog aan te vullen, zie EN1090-3 en EN 1999-1-1 Annex A


Aan welke eisen moet een lascoördinator voldoen?

Er zijn drie niveau's van lascoördinatoren, namelijk:
Waarbij:
B overeenkomt met RWC-B (enkel voor staal!) of IWS (lasspecialist)
S overeekomt met IWT (lastechnoloog)
C overeenkomt met IWE of LPI (lasingenieur of laspraktijkingenieur)

De vereiste niveau's zijn aangegeven in de volgende tabellen van de EN1090:

EN1090-2 Tabel 14 (staal):

(http://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5068.0;attach=9246;image)


EN1090-2 Tabel 15 (roestvast staal):

(http://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5068.0;attach=9247;image)
Opgelet, hier geldt de voetnoot van tabel 14 niet, en dus dikkere kop- en voetplaten zijn niet toegelaten!


EN1090-3 Tabel 7 (aluminium):

(http://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5068.0;attach=9248;image)
Het type van toevoegmateriaal kan men terugvinden in Eurocode 9: "Ontwerp en berekening van aluminiumconstructies".
EN 1993-1-1 § 3.3.4 Tabel 3.5:


Wat is een DoP of een Declaration of Performance?

Een CE-markering wordt afgeleverd door de fabrikant wanneer het produkt is vervaardigd conform de EN1090.
Hiernaast dient er ook een verklaring van de producteigenschappen (of de zogenaamde DoP) opgesteld en overhandigd te worden. De template hiervan kan men terugvinden in de CPR. Ook staan er enkele voorbeelden (maar niet in de juiste vorm) in bijlage ZA.3 van EN1090-1.

Deze DoP kan men opstellen volgens 4 methoden (zie onderstaande tabel):

(http://www.lasforum.nl/index.php?action=dlattach;topic=5068.0;attach=9249;image)

Deze 4 methoden kan men opdelen in twee soorten:
Bij MPCS staat de fabrikant in voor het constructief ontwerp, bij PPCS staat de opdrachtgever hiervoor in.


Wat is ITC en ITT?
Beide types zijn methodes voor het beoordelen van de constructieve kenmerken.
Bij ITC gaat men de constructie berekenen, bij ITT gaat men een prototype van de constructie beproeven tot als ze bezwijkt of tot als ze aantoont dat ze kan weerstaan aan een vooraf bepaalde belasting.
Bij zowel ITC als ITT dient men aan een aantal voorwaarden te voldoen. Meer info hierover kan je terugvinden in EN1090-1.


Mijn bedrijf is gecertificeerd, mag ik nu alles maken?

Gefeliciteerd! Op het certificaat staan echter een aantal gegevens, die duidelijk het toepassingsgebied omschrijven.

Bovenstaande elementen zijn de beperkende parameters van jouw certificatie. Voor wijzigingen of uitbreidingen hierop moet voorafgaandelijk het akkoord verkregen worden van de aangemelde instantie die de certificatie heeft behartigd. Uitbreidingen zijn natuurlijk steeds mogelijk, zoals het toevoegen van een lasproces, of bijvoorbeeld de aankoop van een plasmatafel. Na het invoeren van de benodigde documentatie (procedures, werkinstructies, controles, ...) mogen deze dan gebruikt worden in het kader van de EN1090-werkzaamheden.



Wat kost dat nu, zo'n EN1090-certificatie?

Dé vraag die iedereen zich stelt, natuurlijk.
Er zijn een aantal kosten die vasthangen aan het voorbereiden op een EN1090-certificatie, zoals bijvoorbeeld:

Welke normen zijn verder noodzakelijk wanneer je een EN1090-systeem draait?