HAVS Hand-armvibratiesyndroom.

[Patrick]

Wat is HAVS:
HAVS Hand-armvibratiesyndroom
Het werken met trillende gereedschappen zoals haakse slijpers, schuurmachines e.d. kan leiden tot “witte en/of dode” vingers en tot gewrichtsklachten in handen en armen. Deze klachten ontstaan doordat de trillingen leiden tot beschadiging van bloedvaten, zenuwen, botten, spieren of gewrichten en vormen samen het hand-armvibratiesyndroom (HAVS). Niet alle klachten en verschijnselen hoeven hierbij tegelijkertijd voort te komen.

Oorzaak:
Blootstelling aan hand-armtrillingen door het werken met (motorisch aangedreven) stotende en trillende gereedschappen.
De kans op klachten is groter bij hoge trillingsniveaus, lange werktijden, koude en vochtige omgeving, hard moeten knijpen in trillend handgereedschap, lawaai, roken.
De aanvallen ontstaan vooral door blootstelling aan kou. Kou en vocht verergeren de klachten.
De aanvallen treden vaak buiten werktijd op, waardoor het moeilijk is een relatie met het werk te leggen.

Hoe herken je HAVS:
"Witte (dode) vingers” zijn te herkennen aan het in aanvallen wit worden van de vingerkootjes. Door een verminderde bloedtoevoer naar de vingers wordt de huid bleek en gaan de vingers pijn doen.
Aanvankelijk is bij ”witte (dode) vingers” sprake van tintelingen en een ‘doof' gevoel in de vingers, handen en onderarm.
De aandoening kan geleidelijk verergeren en resulteren in gevoelloosheid van de handen, verlies van handvaardigheid, snel koude handen hebben, pijn bij aanraking van koude voorwerpen, vaak voorwerpen laten vallen.

Wat kan je er aan doen:
Herstel van de gezondheidsschade is meestal niet mogelijk.

Voorkomen:
Preventie bij de beroepen met het grootste risico op HAVS en het voorkomen van de bij oorzaken genoemde punten.

Preventie:
Preventie bestaat uit werkgevers en werknemers deel.

Wat werkgevers kunnen doen aan preventie:

Werkgevers zorgen dat ze weten of werknemers worden blootgesteld aan hoge trillingsniveaus zoals in de Europese richtlijn is beschreven.
Als dat het geval is, nemen zij maatregelen om de trillingen te beperken, bijvoorbeeld door:
Het werk op een andere manier te laten uitvoeren, zodat er geen trillend gereedschap gebruikt wordt.
Machines te vervangen door machines met een ander werkingsmechanisme (zagen of hydrauliek) of door afstandsbesturing.
Bij aanschaf te kiezen voor trillingsgedempt gereedschap.
Pauzes in te lassen en taken af te wisselen.
De werkhoogte aan te passen zodat de duw- en knijpkracht om het gereedschap te bedienen vermindert.
Zorgen voor goed en regelmatig onderhoud en tijdige vervanging van apparatuur en gereedschap.
Zorgen dat werknemers warme en droge kleding hebben.
Zorgen dat er bij koud weer opwarmmogelijkheden aanwezig zijn.
Voorlichting geven aan werknemers over het gebruik van het juiste gereedschap voor de juiste taak.
Werknemers informeren over de wettelijke actie- en grenswaarde en vertellen hoe het met de huidige werksituatie is gesteld, welke gezondheidsschade bepaalde arbeidsmiddelen kunnen veroorzaken en welke maatregelen zijn getroffen om de trillingsniveaus te verlagen.
Werknemers veilige werkmethoden aanleren om de risico's van blootstelling aan trillingen tot een minimum te beperken.

Wat werknemers kunnen doen aan preventie:

Werknemers kunnen de kans op klachten verkleinen door het nemen van een aantal maatregelen, zoals:
Werkgevers informeren over de risico’s op de werkpek voor HAVS.
Warm aankleden en handschoenen dragen.
Zoveel mogelijk proberen ontspannen te werken en hard knijpen in het gereedschap te vermijden.
Gereedschap alleen gebruiken voor werkzaamheden waarvoor ze gemaakt zijn.
Goed letten op onderhoud van het gereedschap; zoals het scherp houden van beitels van snij-, hak- of bikgereedschap en het goed balanceren van roterende delen.
Met trillend gereedschap bij voorkeur niet in lawaai werken, omdat hierdoor gewrichtsklachten erger kunnen worden. Zonodig werkzaamheden met trillend gereedschap afwisselen met andere werkzaamheden.
Niet roken tijdens het gebruik van trillend gereedschap. Roken versterkt het vaatvernauwende effect van trillingen in de vingers, waardoor de kans op klachten toeneemt.